Professor: “Allergiya ana bətnindən başlayır”  - MÜSAHİBƏ

Azərbaycan Tibb Universitetinin II Uşaq xəstəlikləri kafedrasının müdiri, Azərbaycan Allerqoloq, İmmunoloq və İmmunoreabilitoloqlar Elmi Cəmiyyətinin prezidenti, professor Amaliya Eyyubovanın e.-tibb.aza müsahibəsi

- Allergiyaya daha çox uşaqlarda rast gəlinir, yoxsa böyüklərdə?

- Bilirsiniz, allergiya elə uşaqlıqdan, hətta ana bətnindən başlayır. Ona görə böyüklərdə rast gəlinin allergik xəstəliklər elə uşaq vaxtından yaranır. Allergiya xəstələrinin hardasa 20 faizində həddi-buluğ dövründə xəstəlik keçə bilər, amma yerdə qalan xəstələrdə davam edir. Özü də allergik xəstəliklər müxtəlif yaşda başlaya bilir. Adam var deyir ki, məndə heç vaxt allergiya olmayıb, 50 yaşım var, indi başlayıb. Həmin adama başa salırıq ki, onda allergiya olub, amma indiyə qədər özünü büruzə verməyib. Allergik reaksiyaların baş verməsi üçün müəyyən şərait yaranmalıdır.

- Şərait deyəndə nəyi nəzərdə tutursunuz?

- Bu qida, hava, cürbəcür, vasitələr, dərmanlar, həşəratlar ola bilər.

- Yəni hər şey təsir edə bilər...

- Bəli, doğru buyurursunuz. Mən bəzən deyirəm ki, adi krant suyu da allergiya verə bilər. Nəyə görə? Axı krant suyunda reagentlər var. Onlar da insan orqanizminə yaddır. Onlar da təsir edə bilər.

- Ən çox hansı allergiya növlərinə rast gəlinir? Qidadan yaranan allergiya, mövsümi allergiya, yoxsa anadangəlmə allerqiyalar?

- Ümumiyyətlə, ilkin allergik reaksiyalar qidadan başlayır. Mən körpələri nəzərdə tuturam. Xüsusən ana südü ilə deyil, süni qidalanan uşaqlarda allergiya daha tez başlayır. Ona görə ki, inək südü yüksək allergendir. Bizim uşaqların qidasının əsasını da süd məhsulları təşkil edir.

- Ona görə də həkimlər ana südünü tövsiyə edirlər.

- Bəli, həmişə demişik, bu gün də deyirik ki, uşaqlar ana südü ilə qidalanmalıdırlar.

- Süni qidalar da allergiya yarada bilir?

- Onlarda allergenlər müəyyən dərəcədə azaldılır, amma bununla belə allergiyanın yaranmasına təsiri var.

- Cəmiyyətdə belə bir fikir var ki, allergiyanın müalicəsi yoxdur. Sizin buna münasibətiniz necədir?

- Bir tərəfdən düz deyirlər. Müalicə belədir ki, xəstə gərək həkim nə deyirsə, ona əməl eləsin, pəhriz saxlasın. O şeylər ki, yüksək allergik reaksiya verir, onlardan uzaq dursun. Bu gün dünyada qəbul olunan müalicələrdən biri hiposensibrizasiya adlanır. Yəni insan hansı allergenə qarşı həssasdırsa, ona qarşı müəyyən dərmanlar hazırlanır və tədricən o uşaqlara yeridilir. Bu da bir az uzun çəkən müalicədir.

- Ən çox rast gələn allergiyalardan biri yazda baş qaldıran allergiyalardır.  Bundan necə qorunmaq olar?

- Yaz allergiyası çiçəklərin tozcuqları ilə əlaqədardır. Tozcuqdan qorunmaq çox çətindir. Yaz vaxtı havaya fikir verirsinizsə, elə bil qar yağır. Belə olanda biz allergiyaya həssas adamlara məsləhət görürük ki, bayıra çıxmasınlar, çıxanda gözlərinə eynək taxsınlar, maska geyinsinlər.

- Bəs ən çox hansı qidalar allergiya yaradır?

- Süd, yumurta, bal, balıq, sitrus meyvələri daha çox allergiya yaradır.

- Allergiyanın müalicəsində hansı yanlışlara yol verilir?

- Birinci növbədə allergeni aradan qaldırmaq lazımdır. Ona eliminasiya deyirik. Ondan sonra da antihistamin preparatlar var. O preparatlar allergik reaksiyanı getməyə qoymur. Bunlardan istifadə etmək lazımdır...